Iluzoryczna możliwość zażalenia na areszt i jego stosowanie
Bezprawne przedłużanie tymczasowego aresztowania!
Rzecznik Praw Obywatelskich, który przeanalizował odpowiednie dane z polskich sądów, orzekł iż skuteczność zażaleń na decyzje o aresztach wynosi zaledwie kilka procent. Świadczy to o systemowym problemie w praktyce sądów w Polsce. Dlatego Rzecznik PO proponuje odejście od zasady, że do aresztowania wystarczy samo tylko zagrożenie surową karą, postuluje też nie stosowanie aresztu przy przestępstwach zagrożonych karą niższą niż 2 lata więzienia. Inna propozycja RPO to wprowadzenie maksymalnej granicy czasowej, po której przekroczeniu areszt można byłoby przedłużać tylko w wyjątkowych przypadkach. Adam Bodnar zwrócił się do ministra sprawiedliwości-prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobry o rozważenie podjęcia zmian legislacyjnych w tym zakresie.
Prawo do wolności osobistej i prawo do rzetelnego procesu sądowego, w tym - do skutecznego środka odwoławczego są przedmiotem szczególnego zainteresowania RPO. Prawa te, gwarantowane przez Konstytucję RP i Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, mają podstawowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania demokratycznego państwa prawnego i systemu wymiaru sprawiedliwości, a także poczucia sprawiedliwości w społeczeństwie. Dlatego RPO przygląda się skuteczności środków odwoławczych co do stosowania i przedłużania tymczasowego aresztowania przez sądy. Dla ustalenia praktyki sądów okręgowych i apelacyjnych przeprowadził kwerendę we wszystkich apelacjach w Polsce. Jej wyniki stały się podstawą wystąpienia.
