wtorek, 24 stycznia 2017

Smog - typy smogu i choroby wywoływane przez smog

Jak bronić się przed chorobami wywoływanymi przez smog



Smog - to mieszanina zanieczyszczonego powietrza z mgłą i wysokim stężeniem toksycznych gazów i pyłów wytwarzanych głównie przez piece domowe, zakłady przemysłowe i pojazdy. Smogowi sprzyja duża wilgotność powietrza, mróz i brak wiatru. Smog smogowi nie równy i można go podzielić ze względu na zawartość chemiczną na smog Londynu i smog typu Los Angeles. W Polsce możemy podzielić smog na smog krakowski, gliwicki, kłodzki i zakopiański... Które miasto jeszcze dołączy?

Smog londyński występuje w temperaturze od -3 do 5°C (mniej więcej od listopada do stycznia), zawiera głównie dwutlenek siarki, dwutlenek węgla i pyły. Jest skutkiem spalania paliw kopalnych. Zdecydowanie ogranicza widoczność. 

Smog typu Los Angeles pojawia się w temperaturze od 24 do 35°C. Na jego wytworzenie wpływa bardzo słoneczna pogoda oraz spaliny pojazdów. Znajdują się w nim głównie tlenki azotu, tlenek węgla, węglowodory aromatyczne i nienasycone, ozon oraz pyły przemysłowe. Smog typu Los Angeles również ogranicza widoczność i barwi powietrze na brązowo. 

Smog krakowski to unosząca się mglista zawiesina koloru brązowego, która ogranicza widoczność. Czy to latem czy zimą - zawiesina pyłów mglisto brązowych jest nie do zniesienia. Smog gliwicki i warszawski jest podobny do krakowskiego, rzeszowskiego, kłodzkiego, łódzkiego, żywieckiego i zakopiańskiego. Smogowi towarzyszy zatruwający i wnikający w płuca smród.

W smogowych prognozach często można spotkać skróty PM2,5 oraz PM10. PM oznacza pył zawieszony, czyli mieszaninę cząstek, która wisi w powietrzu. Cyfry i liczby określają wielkość drobinek pyłu. 2,5 to malutkie cząsteczki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra. Są malutkie i dzięki temu mogą wdzierać się do dróg oddechowych, płuc i krwi. 10 to cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów. Wnikają do dróg oddechowych i płuc. Im mniejsza średnica cząstek, tym większa szkodliwość pyłu, ponieważ trujące substancje mają łatwiejszy dostęp do organizmu. 

Problem smogu w Polsce


Smog - to największy problem w wielu polskich miastach. Polska, obok Bułgarii ma najbardziej zanieczyszczone powietrze w Unii Europejskiej. Smog - to mieszanina różnych, najczęściej szkodliwych dla człowieka, substancji i nie jest to tylko efekt nadmiernej emisji spalin samochodowych. Najbardziej niebezpiecznym czynnikiem, który zawiera smog, jest benzoepiren - rakotwórczy dla człowieka gaz, powstający na przykład podczas palenia różnego rodzaju śmieci.

W wielu polskich miastach, m.in. Krakowie, Gliwicach, Warszawie, Bielsku-Białej, Kłodzku, Zakopanem, przekraczane są dopuszczalne normy stężenia smogu na metr kwadratowy. Najwięcej wdychamy i najbardziej nas truje PM10 i PM2,5, ale zanieczyszczenie pyłami PM10 utrzymuje się w KAŻDYM większym mieście Polski, przekraczając normy zanieczyszczenia o setki procent. Należy dodać, że w Polsce te normy mamy zawyżone dwukrotnie, trzykrotnie niż np. we Francji i Niemczech. Spece od ochrony środowiska biją na alarm, bo nasze piękne polskie miasto Kraków jest tak zatrute, że mglistą zawiesinę smogu czuć i widać na każdym kroku. Naukowcy opracowali co prawda program, dzięki któremu miasto to w ciągu najbliższych kilku lat smogu będzie mogło się w dużej mierze pozbyć, ale wdrożenie go ciągle się wlecze i ślimaczy. 

Eksperci mówią, że powietrze jest wyjątkowo zanieczyszczone w zimowych kurortach, a Polska plasuje się na bardzo wysokim miejscu w niechlubnych rankingach miast Europy. Dziwi zatem fakt, dlaczego tak się dzieje, skoro nie jesteśmy ani najliczniejszym, ani najbardziej uprzemysłowionym krajem na terenie UE. Aby ustrzec się poważnego zatrucia, dobrze jest codziennie kontrolować poziom zanieczyszczenia powietrza wykorzystując do tego choćby mobilne aplikacje. Jak uchronić się przed smogiem? - to pytanie zadaje sobie wiele osób, które martwią się fatalnym powietrzem w Polsce. Oto najlepsze sposoby na walkę ze smogiem, aby nie siedzieć w domu przy zamkniętych oknach.

Jak chronić się przed smogiem?


Dobrze jest hodować rośliny produkujące tlen i chroniące człowieka. Szczególnie polecamy te rośliny, które oczyszczają powietrze produkując dużą ilość tlenu. Areka żółtawa - usuwa dwutlenek węgla i zamienia go w czysty tlen. Sensewieria gwinejska (zwana także wężownicą lub jęzorem teściowej) - skuteczna wtedy, gdy na jedną osobę przypada od 6-8 tych roślin. Rafidofora złota - oczyszcza powietrze z trujących formaldechydów i innych chemikaliów unoszących się w powietrzu.

Maseczka antysmogowa - skuteczna i dobra taka z filtrem. Nie warto na niej oszczędzać i coraz więcej osób zaczyna stosować tę ochronę. Dobre maski z filtrem mogą kosztować nawet ok. 100 zł.

Maska filtrująca dla biegaczy i rowerzystów - oryginalne maski antysmogowe do biegania to koszt rzędu nawet 200-300 zł. ale przecież nie można na zdrowiu oszczędzać, a mając maskę można biegać bo wtedy mamy ochronę przed szkodliwymi substancjami znajdującymi się w zanieczyszczonym powietrzu.

Pozostanie w domu - gdy ogłaszany jest alarm smogowy - to najlepsze wyjście. Jeśli nie jest to konieczne - lepiej zostać w domu i nie otwierać okien.

Zmienić miejsce zamieszkania - to najbardziej skuteczna rada, ale czy w tej sytuacji jest jakaś miejscowość do której smog nie dotrze? No, chyba że głęboko w górskich i leśnych - czystych jeszcze bieszczadzkich ostępach.

Wyżej wymienione rady są bardzo prozaiczne i wydają się śmieszne wobec problemu, który nas otacza. Co zatem robić, gdy już wyjdziemy z domu? Czy smog zastopuje nam zdrowe spacery w parkach czy okolicy i czy wolno będzie nam uprawiać sporty na świeżym powietrzu i biegać - bo zawsze przecież mówiono, że sport na świeżym powietrzu to zdrowie. Nie ma niestety wiarygodnych badań na ten temat, które by były przeprowadzone na dużej liczbie badanych, w długim odcinku czasu. Ciężko zatem stwierdzić, czy zły stan naszego zdrowia jest spowodowany smogiem, czy też wpływają na to inne czynniki. Apelujemy więc o zdrowy rozsądek przy podejmowaniu tego rodzaju działalności. Nie można się przecież zamknąć w domu na długo i w ogóle z niego nie wychodzić. Eksperci od zdrowego stylu życia i ochrony środowiska w dalszym ciągu twierdzą, że lepiej jest biegać, niż nie biegać w ogóle. Mimo iż powietrze w mieście nie jest kryształowo czyste, to jednak warto uprawiać sport i biegać kiedy tylko są ku temu dobre warunki. Ludzie uprawiający sport żyją dłużej, są zdrowsi i rzadziej chorują na przewlekłe choroby. 

Zanieczyszczenie polskich miast zależy od regionu i zaludnienia i bywa, że na południu Polski jest gorzej, bo smog występuje tam o wiele częściej gdy jest mróz i nie ma wiatru, a ludzie palą śmieci by ogrzać pomieszczenia. Można zatem stwierdzić, że za fatalne powietrze w głównej mierze odpowiadają mieszkańcu domów jednorodzinnych, którzy ogrzewają swoje mieszkania paląc co popadnie - nawet pozostałości po żywności. Kopcą stare samochody i stacje kontroli pojazdów powinny dostawać olbrzymie kary, za dopuszczanie do jazdy samochodów nie nadających się do użytkowania z powodu kopcenia. Jednak nie zmienia to faktu, że samochody produkują jedynie kilka procent zanieczyszczenia. Jeśli rodzice nie nauczą dzieci dbania o czyste powietrze, jeśli nauczyciele nie będą dzieci w szkole w tym kierunku edukować, to nie będziemy mieli warunków do życia w Polsce. 

Smog nie jest wymysłem współczesnych mediów i nie pojawił się znikąd. Problem zanieczyszczenia polskich miast ciągnie się co najmniej już od 30-tu lat, ale współcześnie dzięki aplikacjom mobilnym zaczęliśmy badać powietrze i okazało się, że nie da się już tego problemu zamieść pod dywan. Nasze powietrze jest fatalne i na tle państw Unii Europejskiej - jesteśmy największymi trucicielami. Położenie geograficzne Polski przyczynia się też do tego, że trują nas także sąsiedzi, a czeskie kwaśne deszcze i toksyczne dymy spadające na nasze Sudety i okoliczne parki krajobrazowe doprowadziły do wyniszczenia środowiska. Palimy w piecach węglem z Ukrainy, który jest tańszy, ale nikt nie zbadał jak bardzo toksyczny i dymiący.

Skażone kwaśnymi deszczami z Czech - Sudety - Góry Izerskie
Ludzie bagatelizują problem ochrony środowiska, mówiąc, że od lat oddychamy tym samym powietrzem i nic się nie działo, a tu nagle... ruszyła wielka wrzawa na temat smogu. Temat zatrucia środowiska był przez ostatnie 30 lat tuszowany, nie zmienia to jednak faktu, że problem narastał i dzięki temu, że ludzie sami mogą sprawdzić na swoich telefonach jak wielkie zanieczyszczenie jest - podnieśli alarm! Coraz częściej pojawiają się w internecie wskaźniki zanieczyszczenia powietrza dla konkretnych regionów. Warto więc śledzić te informacje i minimalizując ryzyko - spacerować i biegać w tak zwanych zielonych punktach miasta, gdzie smog nie dotarł. Dobrze jest częściej wyjeżdżać za miasto i wentylować płuca wdychając czyste, górskie powietrze.

Smog w Polsce jest dużym problemem, dlatego zabezpieczajmy się, ale nie należy popadać w panikę. Dobrze, że ten problem jest nagłaśniany, ale pamiętać należy i to jest najważniejsze, że aby ustrzec się przed zatruciem powietrza najważniejsza jest EDUKACJA młodzieży w tym kierunku. Bywa, że hipokryzja panująca wśród społeczeństwa sprawi iż problem zatrucia środowiska może się powiększać. Bo przecież sąsiad musi dbać o środowisko, ale ja już nie... i mogę palić czym popadnie i auto może kopcić, bo oszczędzam na katalizatorze...

Choroby wywoływane przez smog


Smog jest bez wątpienia jednym z czynników wywołujących wszelkiego rodzaju nowotwory, a w szczególnie nowotwory płuc. Szczególnie rakotwórczy jest benzopiren, który należy do wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Skutki jego wdychania są widoczne po latach, gdyż nie szkodzi zdrowiu natychmiast - kumuluje się w organizmie i powoduje choroby przewlekłe. Samo przebywanie w zanieczyszczonym smogiem środowisku uszkadza układ nerwowy, a co za tym idzie - obniża sprawność umysłową i przyspiesza degenerację mózgu. 

Przyczynia się też do rozwoju wielu groźnych chorób takich jak:
  • alergie (katar sienny, zapalenie spojówek),
  • astma,
  • niewydolność oddechowa,
  • przewlekłe zapalenie oskrzeli,
  • przewlekła obturacyjna choroba płuc,
  • nowotwory,
  • choroby układu krążenia (zawał, zator, udar),
  • duszności, nierówna praca serca, ból w klatce piersiowej,
  • schorzenia oskrzeli i dróg oddechowych.

Smog - kto powinien na niego uważać


Kobiety w ciąży - Lekarze ostrzegają, że kobiety w ciąży, które mieszkają w miejscach o bardzo zanieczyszczonym powietrzu, są bardziej narażone na poronienie, śmierć płodu lub urodzenie wcześniaka. Dzieci z zanieczyszczonych smogiem okolic rodzą się lżejsze i mniejsze, a ryzyko autyzmu jest bardzo duże.

Osoby starsze, astmatycy, osoby z chorobami płuc i układu krążenia, alergicy (szczególnie jak alergia dotyka skóry i oczu) - Powinni śledzić informacje o stężeniu smogu. W czasie alarmu smogowego odradza się takim osobom wychodzenia z domu, gdy gdy poziom szkodliwych substancji w powietrzu staje się wysoki lub bardzo wysoki. Gdy występuje niższe stężenie smogu - zalecane jest ograniczenie wysiłku fizycznego na świeżym powietrzu.

Jakie stężenie szkodliwych substancji w powietrzu jest niepokojące?


Średnie dobowe stężenie PM10 nie powinno przekraczać 50 ug/m3. Dopuszczalne jest przekroczenie tej normy przez maksymalnie 35 dni w roku. Dopuszczalne średnie roczne stężenie PM10 to 40 ug/m3. Średnie roczne stężenie PM2,5 nie powinno przekraczać 25 ug/m3, a dopuszczalne średnie roczne stężenie benzopirenu to 1 ng/m3. W Polsce wszystkie normy są wielokrotnie przekraczane i na tle innych państw Unii jesteśmy w czołówce największych trucicieli.

Najbardziej zatrute smogiem miasta Polski


Kraków 2014 - średnie stężenie PM10 wynosiło aż 63,9 ug/m3. Kolejne miasta w niechlubnym rankingu to Pszczyna, Opoczno, Żywiec, Rybnik, Wodzisław Śląski, Gliwice, Godów, Nowa Ruda oraz Zabrze. Smog w Krakowie przekraczał dopuszczalny poziom w 188 dni, a więc ogromne zanieczyszczenie powietrza trwało tam łącznie ponad pół roku. W stężeniu PM2,5 w 2014 również przodował Kraków (45,02 ug/m3). Za nim plasują się Godów, Katowice, Gliwice, Tarnowskie Góry, Nowy Sącz i Piotrków Trybunalski. Stężenie najbardziej rakotwórczego związku, benzopirenu, w 2014 roku było największe w Nowej Rudzie (16,96 ug/m3). Następne w kolejce są Opoczno, Rybnik, Sucha Beskidzka, Proszowice, Nowy Sącz, Tomaszów Mazowiecki, Godów, Brzeziny i Zakopane.

Najczystsze miasta w Polsce


Ministerstwo Środowiska dowodzi na podstawie badań, że najmniej narażeni na działanie smogu są mieszkańcy województwa kujawsko-pomorskiego (Bydgoszcz, Toruń, Włocławek), lubuskiego (Gorzów Wielkopolski, Zielona Góra), pomorskiego (Trójmiasto), warmińsko-mazurskiego (Olsztyn i Elbląg) i zachodniopomorskiego (w Koszalinie w roku 2013 wskaźnik PM2,5 wynosił jedynie 11 ug/m3). W roku 2016 wyniki znieczyszczenia powietrza w tych miastach utrzymują się na najniższym poziomie, a więc jest dla nas nadzieja.

Jak sprawdzać stężenie smogu?


Prognozy dotyczące smogu w województwie małopolskim i w samym Krakowie można sprawdzić na stronie Systemu Prognozowania Rozprzestrzeniania Zanieczyszczeń Powietrza, smog.imgw.pl. System został stworzony przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Można śledzić informacje w internecie mojapogoda.com i na aplikacjach mobilnych.


Aplikacje polecane do monitorowania smogu 
w twoim mieście i w innych miastach Polski
  1. Zanieczyszczenie Powietrza (Android)
  2. AirVisual (iOS / WWW)
  3. Kanarek (Android)
  4. Plume (Android / iOS)
  5. SmokSmog (Windows)

W roku 2016 nic się nie poprawiło w naszych miastach, a tylko pogorszyło. Do rankingu trucicieli dołączają kolejne: Rzeszów, Warszawa, Piotrków Trybunalski, Bielsko-Biała.

Walka ze smogiem


Wcale nie jest łatwa, bo trudno jest zmienić ludziom ich złe nawyki. Za smog odpowiadamy w dużej mierze wszyscy i jest to sprawą rozsądku i odpowiedzialności zarówno za siebie, jak i za innych. Petycje i akcje przeciwsmogowe niewiele dadzą, jeśli wciąż będziemy palić w źle działających piecach niskiej jakości surowcami i śmieciami, jeśli będziemy zatruwać środowisko kopcącymi samochodami, bo oszczędzać będziemy na katalizatorach i jeśli zakłady przemysłowe będą truły nas zawiesinami skażonych toksynami dymów. W pewnych wypadkach należy też reagować od razu i jeśli widzimy (i czujemy), że ktoś pali śmieci czy inne szkodliwe substancje, zgłośmy to do straży miejskiej. Można też ograniczyć jazdę samochodami i jeździć do szkoły i pracy rowerem, komunikacją miejską, rowerem albo chodzić piechotą. W ten sposób zmniejszymy emisję spalin samochodowych. Wiele miast Polski już podjęło taką akcję darmowych przejazdów komunikacją miejską i zaangażowało się w tzw. Polski Alarm Smogowy, czyli akcję na rzecz zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza. PAS ma swoje lokalne oddziały - głównie w miastach szczególnie dotkniętych smogiem. Na stronach PAS można zdobyć mnóstwo informacji dotyczących smogu, zagrożenia, które niesie oraz możliwości jego zminimalizowania. Alarmy Smogowe zajmują się tworzeniem petycji i wniosków oraz organizowaniem różnorakich akcji przeciwko zanieczyszczeniu powietrza, bo lepiej robić cokolwiek, niż nic nie robić, a straż miejska wzmaga swoje kontrole i będzie sprawdzać czym ludzie palą w piecach.
Mapa najbardziej zatrutych benzoapirenem miejsc w Polsce

Jeżeli chcesz wesprzeć nasze Stowarzyszenie w walce ze smogiem - podajemy konto na dobrowolne dotacje:


Stowarzyszenie Eko-Gajusz, PKO BANK POLSKI
Nr konta: PL47 1440 1026 0000 0000 0312 4517

swift (dla przelewów międzynarodowych): SWIFT – BPKO PL PW

Jako cel wpłaty wpisujemy: "Dotacja na walkę ze smogiem"


© Wszelkie prawa do publikacji zastrzeżone przez: ekogajusz.blogspot.com

2 komentarze:

  1. Są to wszystko półśrodki. Wiadomo, że w piecach węglowych palą najbiedniejsi i ci, których nie stać na inny typ ogrzewania. Czy myślicie, że to taka przyjemność kupować drogi węgiel czy miał, wnosić do piwnicy a potem codziennie palić w piecu, pilnować temperatury wody i wynosić popiół? Znosić nieprzyjemne zapachy, kurz i możliwość zaczadzenia? Nie jesteśmy aż takimi masochistami. Piece z podajnikami są dostępne od niedawna i nie każdy może sobie na nie pozwolić. A ogrzewanie gazowe, olejowe lub elektryczne choć łatwe w obsłudze i zdrowsze dla środowiska jest zbyt drogie. Więc może - zamiast winić posiadaczy pieców za zatruwanie środowiska - pomyśleć o systemowym podejściu do problemu: zrobić symulacje - czy państwu nie opłaca się bardziej:
    1-Zainwestować w elektrociepłownie i maksymalnie rozszerzyć sieć ciepłowniczą;
    2- Obniżyć cenę energii elektrycznej, lub wprowadzić dopłaty do ogrzewania urządzeniami elektrycznymi;
    3-Dofinansować badania nad tanimi panelami słonecznymi - bo nie wiem, czy wiecie, że piece węglowe używane są cały rok - gdyż jednocześnie podgrzewają wodę potrzebną do mycia i kąpieli.
    4- Pomóc w uruchomieniu źródeł energii odnawialnej - wiatrowej, wodnej i słonecznej - w tej chwili przepisy maksymalnie wszystko utrudniają.
    Dlaczego kraje zachodnie są takie czyste? Bo mogą korzystać z ogrzewania gazowego i elektrycznego. Dlaczego? Bo w stosunku do ich zarobków koszty takiego ogrzewania są stosunkowo niskie. A u nas tona węgla kosztuje tyle co połowa płacy minimalnej netto, a opłata za ogrzewanie domu gazem, olejem, lub prądem sięga wysokości miesięcznej pensji! Jak żyć, Pani Premier?! Więc może jakieś tęgie umysły zrobią burze mózgów (burze - l.mnoga, bo im ich więcej, tym lepiej) i wymyślą jakiś najnowocześniejszy w naszej strefie geograficznej system ogrzewania mieszkań - być może wykorzystujący nawet to, czym dysponujemy - a więc węgiel, ale przerobiony w sposób nie zagrażający środowisku. A więc - do roboty mądrzy ludzie!

    OdpowiedzUsuń
  2. Bezpieczeństwo twojego domu zależy od regularnej konserwacji i inspekcji komina. Usługi kominiarskie, takie jak te oferowane przez https://kominiarz.warszawa.pl/, pomagają zapobiegać pożarom i zwiększają wydajność twojego systemu grzewczego. Nie czekaj, aż problem się pojawi - zaplanuj regularne kontrole i czyszczenie komina już dziś.

    OdpowiedzUsuń